Betekenis van monument
Een monument is een onroerende zaak op het gebied van kunst, cultuur, nijverheid of architectuur dat men zoveel mogelijk in de oude staat wil bewaren, omdat het aangemerkt is als van volkskundige, artistieke, wetenschappelijke, historische, sociaal-culturele of industrieel-archeologische waarde. De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen wijst daarbij bijvoorbeeld de rijksmonumenten aan.
Aantal monumenten in Nederland
Door de rijksoverheid worden meer dan 62.000 monumenten beschermt. Daaronder vallen meer dan 33.000 huizen, circa 6500 boerderijen en meer dan 3500 kerken. Verder vallen er onder:
- Ruim 1400 openbare gebouwen.
- 1400 archeologische monumenten.
- Bijna 1250 molens.
- Iets minder dan 1000 kastelen en landhuizen
- 800 verdedigingswerken.
Verder zijn er ook landschapsmonumenten, aardkundige monumenten en natuurmonumenten.
Wie bepaalt wat een monument is?
Voor rijksmonumenten is dat dus de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Daarbij krijgt de minister vooraf advies van de gemeente, de Provincie en de Raad voor Cultuur. Het College van burgemeester en wethouders wijzen gemeentelijke monumenten aan.
Ook de eigenaar van een bouwwerk kan zijn stem laten horen als het gaat over het aanwijzen van een monument. Als een rijk of een gemeente een bouwwerk wil aanwijzen als monument kan de eigenaar zijn of haar mening geven in een zogenaamde schriftelijke zienswijze. Eventueel wordt dit aangevuld met een hoorzittting. Men neemt de mening van de eigenaar mee in het besluit. Wil je niet dat bijvoorbeeld jouw pand op de gemeentelijke monumentenlijst komt? Dan bezwaar indienen. Dit moet je dan wel binnen 6 weken na de bekendmaking van de gemeente doen.
Gevolgen
Is een pand monumentaal verklaard, dan betekent dit onder andere dat het pand een monumentale bescherming geniet. Men wil graag dat het pand zijn waarde behoudt, bijvoorbeeld op historisch gebied. Voor een eigenaar betekent dit dat niet zomaar alles mag. Wil je dan bijvoorbeeld een verbouwing of restauratie uitvoeren? Dan heb je dan vaak een omgevingsvergunning nodig. Denk daarbij aan klussen zoals bijvoorbeeld het vervangen van historisch glas en het uitvoeren van sloopwerk. Het gaat vaak om zowel het huis aan de binnenkant als het aanzicht aan de buitenkant.
Subsidie monumenten
Er zijn ook subsidies voor monumenten. Voor het onderhoud en de restauratie van rijksmonumenten zijn er bijvoorbeeld fiscale regelingen voor woonhuismonumenten. Bij gemeentelijke en provinciale monumenten zijn de subsidieregelingen vaak beperkter. Het kan zelfs zo zijn dat er geen subsidieregeling voor is. Bij de aankoop van een monumentaal pand is het goed te bekijken of je in aanmerking komt voor subsidie.
Lees ook: Betekenis van Planologie.