De betekenis van Kerstmis

Wat is Kerstmis?

Kerstmis is een jaarlijks feest dat voornamelijk gevierd wordt door christenen over de hele wereld.  Dan wordt de geboorte van Jezus Christus herdacht en gevierd. De exacte geboortedatum van Jezus is niet bekend. Maar de keuze is op 25 december gevallen omdat dit samenvalt met de winterzonnewende en andere heidense feesten. Dat vergemakkelijkte de verspreiding van het christendom. Tegenwoordig is Kerstmis zowel een heilig religieus feest als een wereldwijd cultureel en commercieel fenomeen. De viering van Kerstmis begon in de vroege vierde eeuw in Rome als een christelijke vervanging van heidense zonnewendefeesten. Het markeert niet alleen de aanvaarding van het christendom binnen het Romeinse Rijk. Maar ook de aanpassing van christelijke boodschappen aan bestaande lokale tradities. Door de eeuwen heen heeft het samensmelten van diverse culturen geleid tot de rijke verscheidenheid aan tradities. Tradities die we vandaag de dag nog steeds associëren met Kerstmis.

Religieuze betekenis

Voor christenen over de hele wereld is Kerstmis een diep spirituele tijd. Waarin de geboorte van Jezus Christus wordt gevierd als het begin van de verlossing voor de mensheid. In vele kerken worden middernachtsmissen en kerstdiensten gehouden die bezoekers van jong tot oud trekken. Deze vieringen zijn vaak gevuld met kerstliederen en kaarslicht. Dat draagt bij aan een sfeer die centraal staat in de beleving van het feest.

Culturele vieringen wereldwijd

Elke cultuur heeft zijn eigen invulling gegeven aan Kerstmis wat resulteert in een waaier aan tradities. In de Verenigde Staten is het bijvoorbeeld gebruikelijk om Kerstmis uitbundig te vieren met versieringen, lichtshows en parades. In Scandinavië waar de dagen kort zijn rond Kerstmis, is het gebruik van lichtjes en vuur een centraal element om de duisternis te verdrijven. Zuid-Amerikaanse landen vieren vaak 'Navidad' met vuurwerk en uitgebreide kerststallen.

Kersttradities

Onderstaand zijn er een aantal kersttradities stuk voor stuk kort uitgewerkt:

Kerstboom en decoraties

De kerstboom is oorspronkelijk uit Duitsland en het is nu een wereldwijd symbool van het seizoen. Families komen samen om de boom te versieren met ornamenten, lichtjes en soms zelfgemaakte decoraties. Dit moment van samenzijn is kenmerkend voor de kerstsfeer die in veel huishoudens heerst. Buiten de huiselijke kring zien we dat steden en dorpen openbare ruimtes versieren met grootschalige lichtinstallaties en kerstversieringen. Dat draagt bij aan een algemene feeststemming.

Kerstdiner

De invulling van het kerstdiner varieert sterk per land en cultuur. In Nederland is het kerstdiner een uitgebreide maaltijd waar vaak gerechten zoals rollade, kalkoen of gourmetten op tafel komen. Dit wordt aangevuld met bijgerechten zoals stoofpeertjes, aardappelgerechten en verschillende groenten. Het dessert bestaat vaak uit een kerststol of luxe ijsdessert. Het samen bereiden en nuttigen van deze maaltijd is een belangrijk sociaal element van de kerstviering.

Cadeaus

Het geven van cadeaus tijdens Kerstmis is geïnspireerd door de geschenken die de drie wijzen aan Jezus gaven. Deze traditie is uitgegroeid tot één van de meest kenmerkende elementen van Kerstmis. Met de kerstman (of Sinterklaas in sommige Europese landen) als de mythische figuur die geschenken brengt. Vooral voor kinderen is dit een magisch aspect van het feest. Waarbij de spanning en het mysterie van de kerstman die ongezien cadeaus achterlaat, sterk bijdraagt aan de kerstvreugde.

Kerstmis in Nederland

Typische Nederlandse kersttradities

In Nederland is de kerstperiode een tijd van gezelligheid en samenzijn. Na de viering van Sinterklaas op 5 december begint de kerstperiode écht en zie je overal kerstlichtjes en decoraties verschijnen. Een typisch Nederlandse traditie is het plaatsen van de kerstboom en het uitgebreid versieren van huizen en tuinen. Op kerstavond bezoeken veel Nederlanders een kerstnachtdienst en de dagen daarna staat in het teken van familiebezoek en uitgebreide kerstdiners. Ook worden er in Nederland ook vaak cadeaus vanuit een bedrijf aan werknemers gegeven. Dat kan bijvoorbeeld een bouwvakker kerstpakket zijn.

Kerstmarkten in Nederland

Naast je traditioneel kerstpakket zijn er in Nederland vele kerstmarkten die elk jaar duizenden bezoekers trekken. Bekende kerstmarkten zoals die in Valkenburg bieden een unieke kerstervaring met hun sfeervolle verlichting en ambachtelijke producten. Die in Valkenburg bevindt zich namelijk deels in grotten. Andere populaire markten zijn te vinden in steden als Maastricht en Dordrecht. Daar komen mensen samen om te genieten van glühwein, kerstsnacks en het kopen van kerstcadeaus.

Impact van Kerstmis op de samenleving

Natuurlijk heeft kerstmis een impact op de gehele samenleving. Hieronder staan een paar onderdelen kort uitgewerkt:

Economische impact

De economische impact van Kerstmis is enorm, vooral in de detailhandel. Voor veel bedrijven is de kerstperiode de belangrijkste tijd van het jaar qua omzet. Winkeliers versieren hun winkels uitbundig en bieden speciale kerstaanbiedingen om klanten te lokken. Online verkoop heeft ook een grote vlucht genomen met speciale kerstaanbiedingen en promoties die al in november beginnen.

Sociale impact

Kerstmis is een tijd waarin de nadruk ligt op familie en het thuis zijn met geliefden. Voor velen is dit de perfecte gelegenheid om tijd door te brengen met dierbaren. Vaak met traditionele activiteiten zoals het bakken van kerstkoekjes, het kijken van kerstfilms en het spelen van gezelschapsspellen. Deze tradities versterken de familiebanden en creëren herinneringen die een leven lang meegaan. Het is een tijd waar introverte mensen vaak alsnog plezier kunnen hebben met anderen. Hierbij is de betekenis van introvert wel handig om te kennen.

Wat Kerstmis voor mij betekent

Persoonlijk is Kerstmis voor mij een tijd van bezinning en dankbaarheid. Het is een periode waarin ik stilsta bij wat echt belangrijk is in het leven: familie, vrienden en het delen van momenten van liefde en vreugde. De warmte en lichtjes van Kerstmis brengen hoop en vrolijkheid in de donkere winterdagen en herinneren ons aan de blijvende waarde van eenvoudige vreugden. Daarnaast is het natuurlijk een mooie gelegenheid om je vleesthermometer te gebruiken, om iets lekkers te maken voor het hele gezin. Weet daarbij wel de betekenis van vleesthermometer.